W grudniu 2020 r., odbyły się szkolenia dotyczące Zarządzania Danymi w  IGF PAN, w związku z obowiązującym od 1 października 2020 r., Regulaminem Udostępniania Danych w IGF PAN.

Na szkoleniach zostały omówione nowe wytyczne udostępniania danych w Instytucie oraz wytyczne NCN dotyczące „open science”. Podczas spotkania zaprezentowano również Rejestr Dostępnych Danych w IGF PAN (IG PAS Data Portal) https://dataportal.igf.edu.pl – zunifikowany systemem dystrybucji danych, który służy do gromadzenia i udostępniania danych przetwarzanych w Instytucie. System ten  uwzględnia także dane z programu EPOS oraz innych repozytoriów zewnętrznych.

Dane zgromadzone w Portalu podlegają zunifikowanym zasadom dzięki specjalnie opracowanym metadanym, a użytkownicy mają możliwość sieciowego dostępu do udostępnionych im zasobów w zależności od roli użytkownika. Dzięki odpowiednio przygotowanym metadanym, dane z łatwością można wyszukać po dowolnym haśle, Zakładzie naukowym IGF PAN, oraz projekcie realizowanym w Instytucie. Portal ten także wspomaga zarządzanie danymi w ramach najnowszych projektów, które otrzymały dofinansowanie w ramach NCN. Do części przetwarzanych danych zapewniony jest już dostęp poprzez Portal, w szczególności do danych uprzednio zgromadzonych w zewnętrznych repozytoriach. Na szkoleniu został zaprezentowany Data Portal wraz z jego funkcjonalnościami, np. wizualizacje danych, a także omówiono sposób dodawania danych do Data Portalu zgodnie z przygotowaną instrukcją. Za obsługę Data Portalu odpowiada Nasz nowy Data Steward – Pani Maryamalsadat Moussavi Alashloo.

Regulamin Udostępniania Danych w IGF PAN, Data Portal oraz wszystkie dokumenty dostępne są w folderze \13. Regulacje\REGULAMIN UDOSTĘPNIANIA DANYCH W IGF PAN, Instytutowego Intranetu i zostały opracowane przez działający w zeszłym roku Zespół ds. DMP. Zespół składał się z następujących osób: Dorota Olszewska (Zakład Sejsmologii), Wojciech Czuba i Dariusz Wójcik (Zakład Sejsmicznych Badań Litosfery), Anna Łoboda (Zakład Hydrologii i Hydrodynamiki), Zakład Magnetyzmu (Tomasz Werner), Marta Cyz (Zakład Obrazowania Geofizycznego), Bartłomiej Luks (Zakład Badań Polarnych i Morskich), Aleksander Pietruczuk (Zakład Fizyki Atmosfery), Marcin Zimny (Dział Zarządzania Projektami) oraz Witold Olszewski (Dział Wsparcia Technicznego).

Już niedługo w Intranecie dostępne będą materiały ze szkolenia: prezentacje, oraz nagranie.

Droga Redakcjo, chciałbym się podzielić nowym przepisem,
który otrzymałem od kolegów. Powiadają, że wyrasta z tego najwyższej
jakości ciasto. Podobno ma to być hit cztero/pięciolecia.

W celu upieczenia pysznego A-plus Pie Ewaluacyjnego na początku
przygotować należy przynajmniej cztery rodzaje mąki razowej
grubo mielonej, najlepiej: poznańską, warszawską, krakowską i wrocławską, ewentualnie jakąś importowaną. Kwartę każdej mąki należy
dokładnie przesiać, aby oddzielić plewy. Do każdej przesianej części
dodać łyżkę wody, nie mieszać rodzajów mąk, odstawić w spokojne
miejsce. Nie przeszkadzać – samo powinno urosnąć. Aby nie trzeba
było ich wyrzucać, odsiane plewy wszystkich rodzajów zmieszać,
zalać ciepłą wodą, dodać pół kostki drożdży, cukier oraz odżywkę,
intensywnie mieszać, zasilając sowicie – jeśli mieszanina tego wymaga.
Dodać wielką garść cynizmu, szklankę nieuczciwości, szczyptę
odwagi. Zatrudnić kogoś do ciągłego mieszania i nadzoru nad mieszaniną
przez 4−5 dni. Pod koniec dnia czwartego/piątego zmieszać
wszystko z wcześniej odstawionymi porcjami i nalać do foremek.
Ciasto piec w temperaturze od 140 do 200 stopni Celsjusza. Jeśli
jest poprawnie wykonane, powinno zapełnić foremki (sloty) po same
brzegi, tak że starczy dla każdego.
Uwaga: w przypadku użycia jednego rodzaju plew ciasto nie
rośnie i nie zapełnia slotów.

PS

Droga Redakcjo, mam jeszcze prośbę. Gdyby któremuś z czytelników
udało się zrobić naprawdę dobre ciasto wg tego przepisu,
to bardzo proszę o kontakt. Sam chciałem spróbować, ale nie mam
w kuchni wystarczająco dużo cynizmu i odwagi, a gdy czytam ten
przepis, to na moje oko wychodzi z tego…. zakwas.

KOMENTARZ
Nowa ewaluacja to ciągle dla większości wielka niewiadoma
i wielkie wyzwanie – mimo że jesteśmy na ostatnim okrążeniu.
Opracowany system w założeniu autorów (bardzo zresztą słusznym)
promować ma współpracę zespołów z innymi uczelniami krajowymi
i zagranicznymi. Musimy sobie jednak zdawać sprawę, że
specyficzny algorytm oceny (możliwość zapełnienia przez jednego
badacza ograniczonej liczby tzw. slotów publikacyjnych) w niektórych
bardzo silnych do tej pory ośrodkach wywołać może bardzo
poważne negatywne skutki. Jeśli w wybitnej do tej pory jednostce
kilkoro „silnych graczy” budowało bardzo znaczną część dorobku
wydziału i stanowiło skuteczną swego rodzaj osłonę dla całkiem
przyzwoitych, ale jednak nie „światowej klasy” pracowników lub
też osób, które zajmowały się np. wdrożeniami czy innego rodzaju
współpracą z przemysłem, może okazać się, że upadek po ewaluacji
będzie bolesny. Na taki upadek jednostki nie mogą sobie
pozwolić, choćby ze względu na konieczność utrzymania drogiego
sprzętu i znacznej liczby pracowników. Zaczyna się zatem swego
rodzaju walka o przeżycie. A jak wiadomo – tonący brzytwy się
chwyta. Oby się nie okazało, że zaplanowana jako zachęta do
współpracy zasada „niedzielenia punktów i slotów” w przypadku
publikacji osób z różnych jednostek stanie się furtką do zakładania skrajnie patologicznych spółdzielni, w których po koleżeńsku, bez
żadnej faktycznej współpracy w ramach prowadzonych prac badawczych,
dopisywać się będzie osoby z innych jednostek, licząc na rewanż w niedalekiej przyszłości. Z racji braku możliwości weryfikacji
takiego fikcyjnego współautorstwa, pozostaje wiara w ciągle
istniejące (jeszcze) w środowisku: etos naukowca i elementarną
uczciwość. Co prawda w obecnym okresie nic już nie zmienimy,
możemy co najwyżej ponarzekać, ale może (zakładając, że nie
będzie znowu rewolucji), póki jest czas, warto rozpocząć dyskusję
nad korektą obecnego modelu.
MAREK POLAŃSKI
Wojskowa Akademia Techniczna

PAUza Akademicka Tygodnik Polskiej Akademii Umiejętności, nr 540, Kraków 14 stycznia 2021, ISSN1689-488X

Cały numer PAUzy dostępny pod linkiem: http://pauza.krakow.pl/540_2021.pdf

 

4 grudnia 2020 dr hab. Tomasz Janik otrzymał nominację profesorską.

Prof. dr hab. Tomasz Janik, geofizyk-sejsmolog, od ponad 40 lat zajmuje się badaniami struktury skorupy i górnego płaszcza Ziemi w różnych rejonach Polski, Europy i świata z wykorzystaniem głównie metod sejsmiki aktywnej. W 1978 roku ukończył studia na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Gdańskiego uzyskując tytuł magistra oceanografii ze specjalnością oceanografia fizyczna. W tym samym roku rozpoczął pracę w Instytucie Geofizyki PAN, w Samodzielnej Pracowni Głębokich Struktur kierowanej przez profesora Aleksandra Gutercha, przemianowanej później na Zakład Sejsmicznych Badań Litosfery. W 1996 roku uzyskał w Instytucie Geofizyki PAN stopień naukowy doktora, a w 2011 roku stopień doktora habilitowanego w dziedzinie nauk o Ziemi, dyscyplinie geofizyka. Od 2012 kierownik Zakładu Sejsmicznych Badań Litosfery. Brał aktywny udział w realizacji około 40 projektów badań sejsmiki aktywnej i pasywnej. Zajmował się przygotowaniem i przeprowadzeniem eksperymentów sejsmicznych, a później przygotowaniem i interpretacją zgromadzonych danych, w tym modeli struktury skorupy i górnego płaszcza Ziemi. Większość projektów jest prowadzona w szerokiej współpracy międzynarodowej.

Tematycznie i regionalnie, można wydzielić kilka głównych obszarów zainteresowań:

1. Rejon Antarktyki Zachodniej: łuk wyspowy Szetlandów Południowych, ryft Bransfielda, ciało wysokoprędkościowe (HVB), subdukcja płyty antarktycznej, kontakt strefy aktywnej subdukcji ze strefą nieaktywną. Udział w czterech ekspedycjach geodynamicznych do Antarktyki Zachodniej w latach 1979-1991.

2. Trans-Europejska strefa szwu: (Trans-European Suture Zone – TESZ) i jej sąsiedztwo; basen polski, monoklina przedsudecka, brzeg kratonu wschodnioeuropejskiego, Karpaty, basen panoński, Apuseni Mts., Transylvanian basin, Dobrudża, platforma scytyjska,. TESZ biegnie od Morza Północnego do Morza Czarnego, przecinając środek Polski, z północnego-zachodu na południowy-wschód. To strefa kontaktu kratonu wschodnioeuropejskiego, platformy paleozoicznej i Karpat, jeden z najbardziej skomplikowanych pod względem budowy geologicznej rejonów Europy. Udział w realizacji i interpretacji kilkudziesięciu profili głębokich sondowań sejsmicznych.

3. Kraton wschodnioeuropejski: tarcza bałtycka, tarcza ukraińska, ryft prypecko-dnieprowsko-doniecki, brzeg kratonu, TESZ i TTZ, współczynnik Vp/Vs. Badania sejsmiczne prowadzone na kratonach dostarczają nie tylko dobrej jakości zapis pola fal P, ale także porównywalnej jakości zapis dla pola fal S. Pozwala to na przedstawienie rozkładu prędkości fal S oraz współczynnika Vp/Vs, który można przypisywać różnym typom skał. Wieloletnia współpraca z kolegami w Finlandii i Ukrainie.

4. Arktyka: Grzbiet Śródatlantycki, Grzbiet Knipovicha (ultrawolny, rozszerzanie <2 cm/r), Morze Grenlandzkie, Spitsbergen, Morze Barentsa. Sejsmiczne badania pasywne i aktywne z użyciem ocean bottom seismometers (OBS-ów).

Prof. Tomasz Janik to niezwykle aktywny naukowiec. Jest autorem/współautorem ponad 67 publikacji (Scopus) z czego 50 znajduje się na liście Web of Science. Wg. danych Web of Science indeks Hirscha dla prac prof. Janika wynosi 26, a wg Scopus 30. Liczba cytowań (ISI Web of Science) to ponad 1600 ogółem, a bez autocytowań ponad 1300.

4 stycznia 2021 dr hab. inż. Michał Malinowski otrzymał nominację profesorską.

Prof. dr hab. inż. Michał Malinowski, specjalista w dziedzinie geofizyki, w szczególności w rozwijaniu i wykorzystaniu badań sejsmicznych, to niezwykle aktywny i dynamiczny naukowiec, pionier wykorzystania inwersji pełnego pola falowego w kontekście budowy wysokorozdzielczych modeli prędkości, jak również tłumienia fal sejsmicznych, na podstawie lądowych danych sejsmicznych. Ukończył studia magisterskie na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, specjalność geofizyka poszukiwawcza. W 2001 roku rozpoczął swoją karierę zawodową w Instytucie Geofizyki PAN, gdzie został zatrudniony jako asystent w grupie prof. Aleksandra Gutercha. Po obronie pracy doktorskiej w 2006 r., pod kierownictwem prof. Marka Grada, objął stanowisko adiunkta, a po uzyskaniu habilitacji w 2013 r., profesora nadzwyczajnego.  Jedyną przerwą w zatrudnieniu w Instytucie był roczny staż podoktorski w kanadyjskiej służbie geologicznej (GSC) w Ottawie (2007-08). Od 2012 roku jest kierownikiem Zespołu Obrazowania Sejsmicznego, a następnie od 2017 roku kierownikiem nowego Zakładu Obrazowania Geofizycznego. Jest członkiem Rady Naukowej IGF PAN (kadencja 2014-18 oraz 2019-22), ING PAN (2019-22) oraz PIG-PIB (2020).

Prof. Malinowski był laureatem programów stypendialnych FNP START oraz HOMING, jak również stypendium im. Prof. K. Rybickiego. W 2017 roku otrzymał nagrodę naukową Wydziału III PAN im. M. P. Rudzkiego za cykl publikacji związanych z badaniami nad obrazowaniem struktury skorupy ziemskiej w Polsce na podstawie głębokiej sejsmiki refleksyjnej.  W 2018 roku wyróżniony odznaką „Zasłużony dla polskiej geologii” (Ministerstwo Środowiska).

Prof. Malinowski to wszechstronny naukowiec, którego zainteresowania naukowe związane są zarówno z badaniami podstawowymi, jak i aplikacyjnymi. Od lat tradycyjnie związany z rozpoznaniem struktury skorupy ziemskiej za pomocą głębokiej sejsmiki refrakcyjnej oraz refleksyjnej. Interesuje się także wykorzystaniem metod sejsmicznych w poszukiwaniach węglowodorów (w tym niekonwencjonalnych) oraz złóż rud metali. W ostatnim czasie, w kręgu zainteresowań prof. Malinowskiego znalazła się tzw. sejsmika pasywna i metody interferometrii sejsmicznej, jak również analiza sejsmiczności lodowców. Interesują go także nowe metody pomiarowe, np. za pomocą światłowodów (Distributed Acoustic Sensing), a także zastosowanie uczenia maszynowego w różnych aspektach przetwarzania i interpretacji danych sejsmicznych.

Prof. Malinowski jest aktywny na arenie krajowej oraz międzynarodowej. Jest autorem/współautorem 56 prac o zasięgu międzynarodowym w czasopismach z listy JCR opublikowanych w latach 2005-21. Aktywnie współpracuje z naukowcami z kraju oraz zagranicy. Z jego inicjatywy, w 2018 roku w Krakowie odbyła się międzynarodowa konferencja SEISMIX (18th Symposium on the Deep Structure of the Continents and their Margins).

Kierował 2 projektami NCN (SONATA, OPUS). Aktualnie realizuje 2 projekty NCN (OPUS, SHENG). Kierował po stronie Instytutu 2 projektami z konkursów NCBR Blue Gas 1 i 2 (JURASHALE i SHALEMECH), jak również projektem H2020 SmartExploration oraz ERA-MIN (COGITO-MIN). Oprócz tego był kierownikiem i wykonawcą szeregu innych projektów krajowych i międzynarodowych, w tym we współpracy z przemysłem naftowym (ION Geophysical).

Należy podkreślić jego wieloletnie poświęcenie i oddanie się pracy z młodymi naukowcami i studentami, za które został wyróżniony przez studentów nagrodą „Mentor Roku” (IGF PAN). Jest promotorem wielu prac doktorskich w IGF oraz magisterskich na AGH, a także współpromotorem doktoranta na Uniwersytecie w Uppsali. Obecnie sprawuje opiekę nad doktorantami oraz post-docami w Instytucie przekazując im swoją wiedzę i doświadczenie. Opiekuje się również kołem studenckim Society of Exploration Geophysicists.

Prof. Malinowski jest obecnie współredaktorem naczelnym czasopisma „Acta Geophysica” (Springer-Nature) odpowiedzialnym za sekcję „Applied Geophysics”, a także redaktorem czasopism „Solid Earth” (EGU), „Geophysical Journal International” (Oxford) oraz “Minerals” (MDPI). W styczniu br. prof. Malinowski zmienił swoje główne miejsce zatrudnienia z Instytutu na fińską służbę geologiczną (GTK) w Espoo. Pomimo tego, nadal kieruje pracami Zakładu Obrazowania Geofizycznego, jak również jest członkiem zespołu ds. strategii naukowej Instytutu.