Day: March 29, 2021

“Nieco ponad rok temu odbyła się konferencja otwierająca projekt EPOS-PL+, dzisiaj spotykamy się zdalnie (on-line), aby podsumować rok wspólnej pracy w projekcie”, mówił prof. dr hab. inż. Stanisław Prusek, Dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa (GIG), instytucji będącej liderem projektu EPOS-PL+, otwierając tegoroczną konferencję projektu.

Konferencja EPOS PL+ odbyła się 25 marca 2021 r. w trybie online. Została podzielona na cztery sesje dot.: Platformy IS-EPOS, Centrum Infrastruktury Badawczej Indukowanej Sejsmiczności (CIBIS); Geofizycznego Systemu Bezpieczeństwa dla Górniczych Filarów Ochronnych dla wyrobisk korytarzowych w kopalniach o długim okresie użytkowania; Centrum Infrastruktury Badawczej Obserwacji geomagnetycznych i magnetotellurycznych (CIBOGM) oraz Centrum Infrastruktury Badawczej Analitycznych Laboratoriów (CIBAL); systemów monitorowania deformacji poziomu terenu, w której przedstawiono zagadnienia związane z integracją infrastruktury badawczej: Centrum Danych GNSS (CIBDG), Centrum Danych Satelitarnych (CIBDS), Centrum Obserwacji Grawimetrycznych (CIBOG) oraz Globalnego Geodezyjnego Systemu Obserwacyjnego na obszarze Polski (GGOS-PL++).

W trakcie konferencji swoje referaty wygłosili:

• prof. dr hab. inż. Beata Orlecka-Sikora (IGF PAN), która przybliżyła historię i koncepcję powstania projektu EPOS w Europie i Polsce, czyli stworzenia wirtualnej platformy/forum, mającej na celu umożliwienie współpracy naukowców w zakresie zagrożeń dla środowiska w szczególności zagrożeń sejsmicznych oraz zintegrowania infrastruktury badawczej w dziedzinie Nauk o Ziemi. W latach 2013-2015 powstało pierwsze konsorcjum IS-EPOS, a kierownikiem projektu został Prof. dr hab. Stanisław Lasocki. Następnym krokiem było otrzymanie w 2016 r. dofinansowania na projekt EPOS – SYSTEM OBSERWACJI PŁYTY EUROPEJSKIEJ EPOS-PL, w ramach którego zostały zintegrowane istniejące i nowo budowane Krajowe Infrastruktury Badawcze w Polsce (Tematyczne Centra Infrastruktury Badawczej) w dziedzinie Nauk o Ziemi. W projekcie EPOS-PL, wzięło udział 7 konsorcjantów oraz strategiczny partner przemysłowy. Obecnie główne cele projektu EPOS-PL kontynuowane są w szerszym gronie konsorcjantów, w ramach projektu EPOS-PL+.
• mgr inż. Michał Lelonek (IGF PAN), zabrał uczestników konferencji na wirtualną „wycieczkę” po Platformie IS-EPOS (https://tcs.ah-epos.eu/) – Platformie integrującej dane, specjalistyczne oprogramowanie i materiały biblioteczne dotyczące geofizycznych zagrożeń towarzyszących eksploatacji zasobów naturalnych Ziemi. Obecnie zintegrowane na Platformie tzw. Epizody (zestawy danych) pochodzą aż z 4 kontynentów. Platforma ma ok. 1212 zarejestrowanych użytkowników z całego świata, w większości z Europy, ale nie brakuje użytkowników z Australii, Chile, czy Japonii.
• inż. Marek Magryś (ACK Cyfronet AGH), który opowiedział o zasobach Cyfronetu dla potrzeb sztucznej Inteligencji
• Mieszko Makuch (ACK Cyfronet AGH) przedstawił nowe możliwości łączenia aplikacji na Platformie IS-EPOS.
• dr hab. Łukasz Rudziński (IGF PAN) wygłosił referat nt. obserwacji wstrząsów w kopalniach sejsmometrami szerokopasmowymi – CIBIS.
• mgr inż. Adam Barański, Aleksandra Pierzyna (PGG S.A.) – referat pt. Istniejące filary ochronne pułapką dla dzisiejszych uwarunkowań podziemnej eksploatacji węgla kamiennego.
• dr hab. inż. Adam Lurka, prof. dr hab. inż. Grzegorz Mutke (GIG) – referat pt. Zastosowanie klastrowania hierarchicznego do czasoprzestrzennej analizy sejsmiczności indukowanej w rejonie Geofizycznego Filara Bezpieczeństwa w KWK Marcel.
• prof. dr hab. inż. Grzegorz Mutke, dr hab. inż. Adam Lurka (GIG) – referat pt. Koncepcja i założenia konstrukcyjne wielokanałowej aparatury mikrosejsmicznej typu SOS do monitoringu i analizy sejsmiczności indukowanej w rejonie Geofizycznego Filara Bezpieczeństwa w KWK Marcel.
• dr inż. Andrzej Kotyrba, dr inż. Łukasz Kortas, mgr Sławomir Siwek, dr inż. Adam Frolik, mgr Waldemar Kierepka (GIG) – referat pt. Zmiany rozkładu lokalnego pola grawitacji pod wpływem wielopoziomowej eksploatacji węgla systemem ścianowym w rejonie filarów ochronnych.
• dr inż. Szymon Oryński, dr Katarzyna Dudzisz (IGF PAN) – referat  pt. Monitoring migracji zanieczyszczeń postindustrialnych przy pomocy metody konduktometrycznej oraz tomografii elektrooporowej.
• dr Sylwia Dytłow, dr Katarzyna Dudzisz, dr Tomasz Werner (IGF PAN) – przedstawili zastosowanie terenowego laboratorium badań środowiskowych do analiz poziomu zanieczyszczeń (pyłu zawieszonego, black carbon) oraz podatności magnetycznej w środowisku miejskim oraz w obszarach poprzemysłowych.
• prof. dr hab. inż. Krzysztof Sośnica (UPWr) – zaprezentował znaczenie geodezyjnych układów odniesienia w badaniach geodynamicznych.
• dr hab. inż. Jan Kapłon, dr inż. Kamil Kaźmierski, inż. Grzegorz Marut (UPWr) – przedstawili zastosowanie techniki GNSS w pomiarach przemieszczeń, stan obecny i wyzwania.
• dr hab. inż. Grzegorz Jóźków (UPWr) – referat pt. Fotogrametria niskiego pułapu i LiDAR w wyznaczaniu deformacji pionowych powierzchni terenu.
• dr inż. Kamila Pawłuszek, mgr inż. Krzysztof Stasch, prof. dr hab. inż. Andrzej Borkowski, mgr inż. Natalia Wielgocka, dr inż. Przemysław Tymków, dr inż. Paweł Bogusławski, mgr inż. Mateusz Karpina, dr inż. Maya Ilieva (UPWr) – referat pt. Zastosowanie satelitarnej interferometrii radarowej do wyznaczania i predykcji deformacji powierzchni terenu na obszarach górniczych.
• dr Robert Anczkiewicz (ING PAN)  przedstawił plany związane z doposażeniem laboratorium geochemicznego w ING PAN o nowa aparaturę, między innymi o 3Q ICP-MS i laser ablacyjny do oznaczenia składu izotopowego i mapowania pierwiastków śladowych.
• dr inż. Przemysław Dykowski, dr Marcin Sękowski, dr hab. Monika Wile-Piórko, prof. dr hab. inż. Jan Kryński, mgr inż. Kamila Karkowska (IGiK) – przedstawili rozwój grawimetrycznych rejestracji pływowych w Polsce.
• dr hab. Jolanta Nastula, dr Jerzy Nawrocki (CBK PAN) – referat dot. grawimetru w Borowcu i synchronizacji zegarów.

Konferencję zamknął dr hab. inż. Adam Lurka, kierownik projektu EPOS-PL+, który podziękował za ciekawe prezentacje, i życzył dalszych sukcesów w realizacji zadań zaplanowanych w projekcie.

22 lutego 2021 dr hab. inż. Monika A. Kusiak otrzymała nominację profesorską

Zdobycie szczytu Kilimanjaro, ukończenie Szkoły Muzycznej II stopnia w klasie fletu poprzecznego w Krakowie, certyfikat nurkowy PADI i ukończenie inżynierii ekologicznej na SGGW w styczniu br. – to lista sukcesów, które oprócz tych najważniejszych – naukowych – pokazują, jak wszechstronną osobą jest prof. dr hab. inż. Monika A. Kusiak.

Prof. Monika A. Kusiak to niezwykle dynamiczny i odnoszący znaczące sukcesy w skali światowej naukowiec. Ukończyła studia magisterskie na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w zakresie geochemii i mineralogii. Pracę doktorską w zakresie geologii obroniła z wyróżnieniem w Instytucie Nauk Geologicznych PAN, w Ośrodku Badawczym w Krakowie. Habilitację w dziedzinie Nauk o Ziemi w dyscyplinie Geologia otrzymała w Instytucie Nauk Geologicznych PAN, w Ośrodku Badawczym w Warszawie.

Osiągnięcia naukowe Prof. M.A. Kusiak koncentrują się wokół pięciu głównych tematów badawczych:

1. Badania cyrkonów w nano- i mikroskali

2. Formowanie się i ewolucja skorupy kontynentalnej wczesnej Ziemi

3. Minerały akcesoryczne w skałach późnowaryscyjskich orogenezy Masywu Czeskiego

4. Pochodzenie materiału detrytycznego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

5. Rozwijanie metod datownia chemicznego CHIME

Niewątpliwie najważniejszym odkryciem naukowym prof. Moniki A. Kusiak jest odkrycie nanosfer radiogenicznego ołowiu (Pb*) w cyrkonie (ZrSiO4) i wyjaśnienie zagadnienia „odwrotnej niezgodności” geochronologicznej. Badania cyrkonów z Kompleksu Napier (Antarktyda Wschodnia) rozpoczęte w ramach stypendium Marii Skłodowskiej Curie (MSCA) doprowadziły do pierwszego na świecie udokumentowania obecności nanoinkluzji (nanosfer) metalicznego ołowiu, co miało zasadnicze znaczenie dla zrozumienia wyników analiz i interpretacji geochronologicznych.

Jest laureatką 10 stypendiów naukowych, spośród których do najważniejszych międzynarodowych należą: Stypendium Alexandra von Humboldt’a (2017-2019), Stypendium Marii Skłodowskiej Curie (2011-2014), Stypendium Japońskiego Towarzystwa Popierania Nauki JSPS (2005-2007). Zaś do najważniejszych polskich stypendia Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej FNP: START i HOMING oraz stypendium Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego MNiSW TOP 500 Innovators. Odbyła również liczne staże i wizyty studyjne. W czasie swojej kariery naukowej prof. M.A. Kusiak miała okazję współpracować z 80 naukowcami z kraju i zagranicy, w większości przypadków współpraca ta jest stale kontynuowana.

Prof. M.A. Kusiak jest niezwykle aktywnym naukowcem. Jest autorką lub współautorką 183 publikacji naukowych. Na sumę tę składają się 44 artykuły opublikowane w czasopismach ujętych w bazie Journal Citation Reports (JCR), 29 innych artykułów opublikowanych w czasopismach recenzowanych bądź monografiach oraz 120 abstraktów konferencyjnych. Indeks Hirscha prof. M.A. Kusiak wynosi 15 według bazy Scopus. Jej prace były cytowane 679 razy.

Za działalność publikacyjną prof. M.A. Kusiak była nagradzana na forum międzynarodowym (najlepszy artykuł Gondwana Research w 2008 roku) oraz krajowym przez Radę Naukową i Dyrektora Instytutu Nauk Geologicznych PAN. Za zasługi w działalności na rzecz rozwoju nauki, w roku 2016 została odznaczona przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Brązowym Krzyżem Zasługi.

Ponadto prof. M.A. Kusiak jest recenzentką w wielu panelach naukowych, m.in. w programach ramowych Komisji Europejskiej (Horyzont 2020 oraz 7 Programie Ramowym), Narodowego Centrum Nauki (NCN), Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA) i Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (FNP). Do tej pory była recenzentką 37 artykułów publikowanych w czasopismach naukowych, m.in.: Nature Geosciences, Precambrian Research, Geochimica et Cosmochimica Acta, Contributions to Mineralogy and Petrology, Gondwana Research, Geosciences Frontiers.

Brała udział w 25 projektach naukowych, zarówno międzynarodowych, jak i krajowych (w tym w 12 po habilitacji). Projekty te były prowadzone w instytutach w Japonii, Australii, Szwecji i Niemczech. Projekty krajowe były finansowane m.in. przez NCN, FNP i MNiSW. W 12 projektach prof. M.A. Kusiak była kierownikiem (w tym w 8 po habilitacji), a największy z budżetem 5 151 963 zł otrzymała z Narodowego Centrum Nauki w konkursie GRIEG ‘Poles together – missing link between Arctic and Antarctic early Earth record’ o akronimie PAAN. Projekt ten, przyznany na lata 2020-2023, we współpracy z partnerem norweskim z Uniwersytetu w Oslo (dr Lars Eivind Augland), będzie testować hipotezę istnienia jednego kontynentu ok. 3,6 mld lat temu, składającego się z fragmentów skorupy obecnych rejonów polarnych (północnego Labradoru, zachodniej Grenlandii oraz Antarktydy Wschodniej).

Prof. Kusiak jest uczestniczką wielu ekspedycji naukowych, w tym polarnych (była kierownikiem dwóch z nich) zarówno w Arktyce – północny Labrador (2014 i 2017), zachodnia Grenlandia (2019), jak i w Antarktyce, na Wyspie Króla Jerzego w archipelagu Szetlandów Południowych (2011), jak i na Spitsbergenie (2020). Obecnie przygotowuje się do wyjazdu do Oazy Bungera (Antarktyda Wschodnia). Eksplorowała naukowo również m.in. Góry Skaliste, Belt Purcell Supergroup (Kanada), Zachodnią część Kratonu Yilgarn (Australia), Kompleks Metamorficzny Higo (Japonia), Masyw Czeski, Wybrzeże Morza Czarnego (Turcja), a także kopalnie złóż Fe-Co-Cu Shilu oraz Au na wyspie Hainan (Chiny), węgla kamiennego w Trabzon (Turcja) oraz w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym.

Do swojej listy osiągnięć prof. M.A.Kusiak może również zaliczyć osiągnięcia dydaktyczne, organizacyjne i popularyzujące naukę. Sprawuje opiekę nad przewodami doktorskimi, prowadziła zajęcia na studiach magisterskich, współorganizowała m.in. konferencję „Eurogranites” 1-6.09.2007, warsztaty „Accessory minerals in-situ: microanalytical methods and petrological applications” 15-16.09.2007 oraz warsztaty geochronologiczne dla dzieci (Nagoya, Japonia). Prowadziła również liczne wykłady popularyzujące naukę, brała także udział w „Nocy Muzeów”, prowadziła działania popularyzujące naukę w mediach, a także promuje obecność kobiet w nauce.

• 

• 

•