Author: Karolina Chodzińska

“Nieco ponad rok temu odbyła się konferencja otwierająca projekt EPOS-PL+, dzisiaj spotykamy się zdalnie (on-line), aby podsumować rok wspólnej pracy w projekcie”, mówił prof. dr hab. inż. Stanisław Prusek, Dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa (GIG), instytucji będącej liderem projektu EPOS-PL+, otwierając tegoroczną konferencję projektu.

Konferencja EPOS PL+ odbyła się 25 marca 2021 r. w trybie online. Została podzielona na cztery sesje dot.: Platformy IS-EPOS, Centrum Infrastruktury Badawczej Indukowanej Sejsmiczności (CIBIS); Geofizycznego Systemu Bezpieczeństwa dla Górniczych Filarów Ochronnych dla wyrobisk korytarzowych w kopalniach o długim okresie użytkowania; Centrum Infrastruktury Badawczej Obserwacji geomagnetycznych i magnetotellurycznych (CIBOGM) oraz Centrum Infrastruktury Badawczej Analitycznych Laboratoriów (CIBAL); systemów monitorowania deformacji poziomu terenu, w której przedstawiono zagadnienia związane z integracją infrastruktury badawczej: Centrum Danych GNSS (CIBDG), Centrum Danych Satelitarnych (CIBDS), Centrum Obserwacji Grawimetrycznych (CIBOG) oraz Globalnego Geodezyjnego Systemu Obserwacyjnego na obszarze Polski (GGOS-PL++).

W trakcie konferencji swoje referaty wygłosili:

• prof. dr hab. inż. Beata Orlecka-Sikora (IGF PAN), która przybliżyła historię i koncepcję powstania projektu EPOS w Europie i Polsce, czyli stworzenia wirtualnej platformy/forum, mającej na celu umożliwienie współpracy naukowców w zakresie zagrożeń dla środowiska w szczególności zagrożeń sejsmicznych oraz zintegrowania infrastruktury badawczej w dziedzinie Nauk o Ziemi. W latach 2013-2015 powstało pierwsze konsorcjum IS-EPOS, a kierownikiem projektu został Prof. dr hab. Stanisław Lasocki. Następnym krokiem było otrzymanie w 2016 r. dofinansowania na projekt EPOS – SYSTEM OBSERWACJI PŁYTY EUROPEJSKIEJ EPOS-PL, w ramach którego zostały zintegrowane istniejące i nowo budowane Krajowe Infrastruktury Badawcze w Polsce (Tematyczne Centra Infrastruktury Badawczej) w dziedzinie Nauk o Ziemi. W projekcie EPOS-PL, wzięło udział 7 konsorcjantów oraz strategiczny partner przemysłowy. Obecnie główne cele projektu EPOS-PL kontynuowane są w szerszym gronie konsorcjantów, w ramach projektu EPOS-PL+.
• mgr inż. Michał Lelonek (IGF PAN), zabrał uczestników konferencji na wirtualną „wycieczkę” po Platformie IS-EPOS (https://tcs.ah-epos.eu/) – Platformie integrującej dane, specjalistyczne oprogramowanie i materiały biblioteczne dotyczące geofizycznych zagrożeń towarzyszących eksploatacji zasobów naturalnych Ziemi. Obecnie zintegrowane na Platformie tzw. Epizody (zestawy danych) pochodzą aż z 4 kontynentów. Platforma ma ok. 1212 zarejestrowanych użytkowników z całego świata, w większości z Europy, ale nie brakuje użytkowników z Australii, Chile, czy Japonii.
• inż. Marek Magryś (ACK Cyfronet AGH), który opowiedział o zasobach Cyfronetu dla potrzeb sztucznej Inteligencji
• Mieszko Makuch (ACK Cyfronet AGH) przedstawił nowe możliwości łączenia aplikacji na Platformie IS-EPOS.
• dr hab. Łukasz Rudziński (IGF PAN) wygłosił referat nt. obserwacji wstrząsów w kopalniach sejsmometrami szerokopasmowymi – CIBIS.
• mgr inż. Adam Barański, Aleksandra Pierzyna (PGG S.A.) – referat pt. Istniejące filary ochronne pułapką dla dzisiejszych uwarunkowań podziemnej eksploatacji węgla kamiennego.
• dr hab. inż. Adam Lurka, prof. dr hab. inż. Grzegorz Mutke (GIG) – referat pt. Zastosowanie klastrowania hierarchicznego do czasoprzestrzennej analizy sejsmiczności indukowanej w rejonie Geofizycznego Filara Bezpieczeństwa w KWK Marcel.
• prof. dr hab. inż. Grzegorz Mutke, dr hab. inż. Adam Lurka (GIG) – referat pt. Koncepcja i założenia konstrukcyjne wielokanałowej aparatury mikrosejsmicznej typu SOS do monitoringu i analizy sejsmiczności indukowanej w rejonie Geofizycznego Filara Bezpieczeństwa w KWK Marcel.
• dr inż. Andrzej Kotyrba, dr inż. Łukasz Kortas, mgr Sławomir Siwek, dr inż. Adam Frolik, mgr Waldemar Kierepka (GIG) – referat pt. Zmiany rozkładu lokalnego pola grawitacji pod wpływem wielopoziomowej eksploatacji węgla systemem ścianowym w rejonie filarów ochronnych.
• dr inż. Szymon Oryński, dr Katarzyna Dudzisz (IGF PAN) – referat  pt. Monitoring migracji zanieczyszczeń postindustrialnych przy pomocy metody konduktometrycznej oraz tomografii elektrooporowej.
• dr Sylwia Dytłow, dr Katarzyna Dudzisz, dr Tomasz Werner (IGF PAN) – przedstawili zastosowanie terenowego laboratorium badań środowiskowych do analiz poziomu zanieczyszczeń (pyłu zawieszonego, black carbon) oraz podatności magnetycznej w środowisku miejskim oraz w obszarach poprzemysłowych.
• prof. dr hab. inż. Krzysztof Sośnica (UPWr) – zaprezentował znaczenie geodezyjnych układów odniesienia w badaniach geodynamicznych.
• dr hab. inż. Jan Kapłon, dr inż. Kamil Kaźmierski, inż. Grzegorz Marut (UPWr) – przedstawili zastosowanie techniki GNSS w pomiarach przemieszczeń, stan obecny i wyzwania.
• dr hab. inż. Grzegorz Jóźków (UPWr) – referat pt. Fotogrametria niskiego pułapu i LiDAR w wyznaczaniu deformacji pionowych powierzchni terenu.
• dr inż. Kamila Pawłuszek, mgr inż. Krzysztof Stasch, prof. dr hab. inż. Andrzej Borkowski, mgr inż. Natalia Wielgocka, dr inż. Przemysław Tymków, dr inż. Paweł Bogusławski, mgr inż. Mateusz Karpina, dr inż. Maya Ilieva (UPWr) – referat pt. Zastosowanie satelitarnej interferometrii radarowej do wyznaczania i predykcji deformacji powierzchni terenu na obszarach górniczych.
• dr Robert Anczkiewicz (ING PAN)  przedstawił plany związane z doposażeniem laboratorium geochemicznego w ING PAN o nowa aparaturę, między innymi o 3Q ICP-MS i laser ablacyjny do oznaczenia składu izotopowego i mapowania pierwiastków śladowych.
• dr inż. Przemysław Dykowski, dr Marcin Sękowski, dr hab. Monika Wile-Piórko, prof. dr hab. inż. Jan Kryński, mgr inż. Kamila Karkowska (IGiK) – przedstawili rozwój grawimetrycznych rejestracji pływowych w Polsce.
• dr hab. Jolanta Nastula, dr Jerzy Nawrocki (CBK PAN) – referat dot. grawimetru w Borowcu i synchronizacji zegarów.

Konferencję zamknął dr hab. inż. Adam Lurka, kierownik projektu EPOS-PL+, który podziękował za ciekawe prezentacje, i życzył dalszych sukcesów w realizacji zadań zaplanowanych w projekcie.

22 lutego 2021 dr hab. inż. Monika A. Kusiak otrzymała nominację profesorską

Zdobycie szczytu Kilimanjaro, ukończenie Szkoły Muzycznej II stopnia w klasie fletu poprzecznego w Krakowie, certyfikat nurkowy PADI i ukończenie inżynierii ekologicznej na SGGW w styczniu br. – to lista sukcesów, które oprócz tych najważniejszych – naukowych – pokazują, jak wszechstronną osobą jest prof. dr hab. inż. Monika A. Kusiak.

Prof. Monika A. Kusiak to niezwykle dynamiczny i odnoszący znaczące sukcesy w skali światowej naukowiec. Ukończyła studia magisterskie na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w zakresie geochemii i mineralogii. Pracę doktorską w zakresie geologii obroniła z wyróżnieniem w Instytucie Nauk Geologicznych PAN, w Ośrodku Badawczym w Krakowie. Habilitację w dziedzinie Nauk o Ziemi w dyscyplinie Geologia otrzymała w Instytucie Nauk Geologicznych PAN, w Ośrodku Badawczym w Warszawie.

Osiągnięcia naukowe Prof. M.A. Kusiak koncentrują się wokół pięciu głównych tematów badawczych:

1. Badania cyrkonów w nano- i mikroskali

2. Formowanie się i ewolucja skorupy kontynentalnej wczesnej Ziemi

3. Minerały akcesoryczne w skałach późnowaryscyjskich orogenezy Masywu Czeskiego

4. Pochodzenie materiału detrytycznego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym

5. Rozwijanie metod datownia chemicznego CHIME

Niewątpliwie najważniejszym odkryciem naukowym prof. Moniki A. Kusiak jest odkrycie nanosfer radiogenicznego ołowiu (Pb*) w cyrkonie (ZrSiO4) i wyjaśnienie zagadnienia „odwrotnej niezgodności” geochronologicznej. Badania cyrkonów z Kompleksu Napier (Antarktyda Wschodnia) rozpoczęte w ramach stypendium Marii Skłodowskiej Curie (MSCA) doprowadziły do pierwszego na świecie udokumentowania obecności nanoinkluzji (nanosfer) metalicznego ołowiu, co miało zasadnicze znaczenie dla zrozumienia wyników analiz i interpretacji geochronologicznych.

Jest laureatką 10 stypendiów naukowych, spośród których do najważniejszych międzynarodowych należą: Stypendium Alexandra von Humboldt’a (2017-2019), Stypendium Marii Skłodowskiej Curie (2011-2014), Stypendium Japońskiego Towarzystwa Popierania Nauki JSPS (2005-2007). Zaś do najważniejszych polskich stypendia Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej FNP: START i HOMING oraz stypendium Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego MNiSW TOP 500 Innovators. Odbyła również liczne staże i wizyty studyjne. W czasie swojej kariery naukowej prof. M.A. Kusiak miała okazję współpracować z 80 naukowcami z kraju i zagranicy, w większości przypadków współpraca ta jest stale kontynuowana.

Prof. M.A. Kusiak jest niezwykle aktywnym naukowcem. Jest autorką lub współautorką 183 publikacji naukowych. Na sumę tę składają się 44 artykuły opublikowane w czasopismach ujętych w bazie Journal Citation Reports (JCR), 29 innych artykułów opublikowanych w czasopismach recenzowanych bądź monografiach oraz 120 abstraktów konferencyjnych. Indeks Hirscha prof. M.A. Kusiak wynosi 15 według bazy Scopus. Jej prace były cytowane 679 razy.

Za działalność publikacyjną prof. M.A. Kusiak była nagradzana na forum międzynarodowym (najlepszy artykuł Gondwana Research w 2008 roku) oraz krajowym przez Radę Naukową i Dyrektora Instytutu Nauk Geologicznych PAN. Za zasługi w działalności na rzecz rozwoju nauki, w roku 2016 została odznaczona przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Brązowym Krzyżem Zasługi.

Ponadto prof. M.A. Kusiak jest recenzentką w wielu panelach naukowych, m.in. w programach ramowych Komisji Europejskiej (Horyzont 2020 oraz 7 Programie Ramowym), Narodowego Centrum Nauki (NCN), Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA) i Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (FNP). Do tej pory była recenzentką 37 artykułów publikowanych w czasopismach naukowych, m.in.: Nature Geosciences, Precambrian Research, Geochimica et Cosmochimica Acta, Contributions to Mineralogy and Petrology, Gondwana Research, Geosciences Frontiers.

Brała udział w 25 projektach naukowych, zarówno międzynarodowych, jak i krajowych (w tym w 12 po habilitacji). Projekty te były prowadzone w instytutach w Japonii, Australii, Szwecji i Niemczech. Projekty krajowe były finansowane m.in. przez NCN, FNP i MNiSW. W 12 projektach prof. M.A. Kusiak była kierownikiem (w tym w 8 po habilitacji), a największy z budżetem 5 151 963 zł otrzymała z Narodowego Centrum Nauki w konkursie GRIEG ‘Poles together – missing link between Arctic and Antarctic early Earth record’ o akronimie PAAN. Projekt ten, przyznany na lata 2020-2023, we współpracy z partnerem norweskim z Uniwersytetu w Oslo (dr Lars Eivind Augland), będzie testować hipotezę istnienia jednego kontynentu ok. 3,6 mld lat temu, składającego się z fragmentów skorupy obecnych rejonów polarnych (północnego Labradoru, zachodniej Grenlandii oraz Antarktydy Wschodniej).

Prof. Kusiak jest uczestniczką wielu ekspedycji naukowych, w tym polarnych (była kierownikiem dwóch z nich) zarówno w Arktyce – północny Labrador (2014 i 2017), zachodnia Grenlandia (2019), jak i w Antarktyce, na Wyspie Króla Jerzego w archipelagu Szetlandów Południowych (2011), jak i na Spitsbergenie (2020). Obecnie przygotowuje się do wyjazdu do Oazy Bungera (Antarktyda Wschodnia). Eksplorowała naukowo również m.in. Góry Skaliste, Belt Purcell Supergroup (Kanada), Zachodnią część Kratonu Yilgarn (Australia), Kompleks Metamorficzny Higo (Japonia), Masyw Czeski, Wybrzeże Morza Czarnego (Turcja), a także kopalnie złóż Fe-Co-Cu Shilu oraz Au na wyspie Hainan (Chiny), węgla kamiennego w Trabzon (Turcja) oraz w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym.

Do swojej listy osiągnięć prof. M.A.Kusiak może również zaliczyć osiągnięcia dydaktyczne, organizacyjne i popularyzujące naukę. Sprawuje opiekę nad przewodami doktorskimi, prowadziła zajęcia na studiach magisterskich, współorganizowała m.in. konferencję „Eurogranites” 1-6.09.2007, warsztaty „Accessory minerals in-situ: microanalytical methods and petrological applications” 15-16.09.2007 oraz warsztaty geochronologiczne dla dzieci (Nagoya, Japonia). Prowadziła również liczne wykłady popularyzujące naukę, brała także udział w „Nocy Muzeów”, prowadziła działania popularyzujące naukę w mediach, a także promuje obecność kobiet w nauce.

• 

• 

• 

Warsztaty projektu EPOS SP odbyły się online 25 marca 2021, w godz. 10:00 – 17:00

Głównym celem warsztatów była dyskusja ze społecznością EPOS na tematy istotne dla trwałości programu EPOS. Warsztaty zostały podzielone na 4 sesje:

Sesja 1: Strategia interesariuszy

Sesja 2: Współpraca międzynarodowa

Sesja 3: Partnerstwo EPOS i sektora prywatnego

Sesja 4: Znaczenie społeczne

Trzecią sesję, poświęconą  Partnerstwu EPOS i sektora prywatnego, poprowadziła Pani Prof. dr hab. inż. Beata – Orlecka Sikora, która działając w obrębie programu EPOS znacząco przyczyniła się do integracji naukowego i przemysłowego środowiska zajmującego się sejsmicznością antropogeniczną.

Podczas tej sesji zaprezentowane zostało zaangażowanie i wybrane działania Węzłów Tematycznych (Thematic Core Services – TCS) w projekcie EPOS SP, aby zademonstrować stan współpracy EPOS
z sektorem prywatnym oraz omówić aktualne praktyki, doświadczenia i pomysły na interakcje z sektorem prywatnym. Ważnym elementem tej sesji była prezentacja dot. obecnych praktyk w Konsorcjum TCS AH, którą wygłosił Dyrektor TCS AH – Pan Prof. dr hab. Stanisław Lasocki.

—

Projekt EPOS Sustainability Phase – rozpoczął się 1 lutego 2020 roku i potrwa trzy lata, do stycznia 2023 roku. EPOS SP obejmuje dwudziestu czterech beneficjentów z siedemnastu krajów europejskich. Projekt EPOS SP jest istotnym elementem planu strategicznego EPOS na lata 2020-2022.

Jest kolejnym etapem długoterminowego programu integrowania i otwartego udostępniania rozproszonych infrastruktur badawczych w dziedzinie nauk o Ziemi, takich jak: sieci i urządzenia pomiarowe, centra obliczeniowe, serwisy on-line serwujące dane, dokumentacje, artykuły, specjalistyczne oprogramowanie i materiały biblioteczne.

Podstawą programu EPOS jest założenie, że integracja istniejących krajowych i międzynarodowych infrastruktur badawczych zwiększy dostęp do multidyscyplinarnych danych rejestrowanych przez sieci monitoringowe, pozyskanych w wyniku doświadczeń laboratoryjnych i/lub wyprodukowanych w wyniku symulacji komputerowych. Projekt EPOS ma więc na celu przyczynić się do rozwoju ogólnoświatowej interoperacyjności w naukach o Ziemi.

Misją Projektu EPOS jest zatem zintegrowanie różnorodnych i zaawansowanych europejskich infrastruktur badawczych nauk o Ziemi, a także wykorzystywanie nowych możliwości e-nauki do monitorowania i wyjaśniania złożonych, dynamicznych procesów kształtujących Ziemię.

W dniu 11 marca 2021 roku podpisana została umowa o trzyletniej współpracy pomiędzy EPOS ERIC (European Plate Observing System, European Research Infrastructure Consortium) i konsorcjum TCS AH (Thematic Core Service Anthropogenic Hazards). W imieniu TCS AH Umowę podpisała Pani Profesor Beata Orlecka-Sikora, Dyrektor Instytutu Geofizyki PAN, który jest instytucją wiodącą konsorcjum. Fakt ten, poprzedzony wielomiesięcznymi wysiłkami konsorcjantów, jest niezaprzeczalnym sukcesem TCS AH, który łączy trwale Konsorcjum TCS AH z EPOS ERIC, dając szerszą podstawę formalną i pewne wsparcie finansowe dla działań w ramach: Zarządzania i Koordynacji, Usług Zintegrowanych, Promocji i Rozpowszechniania, na lata 2021-2023.

TCS AH to pierwsze i jak dotąd jedyne Konsorcjum TCS, które związało się z EPOS ERIC wieloletnią umową o współpracy.

—

TCS AH to konsorcjum 12 europejskich instytucji badawczych i naukowych. Zostało powołane w ramach EPOS ERIC (European Plate Observing System, European Research Infrastructure Consortium), zainaugurowało swoją działalność 18 listopada 2019 r. Konsorcjum jest odpowiedzią na problemy związane z eksploatacją geozasobów w Unii Europejskiej. Jego powstanie zainicjowały środowiska naukowe, przemysłowe oraz inne jednostki aktywnie zajmujące się lub zainteresowane diagnozowaniem i przeciwdziałaniem zagrożeniom wynikającym z działalności eksploatacyjnej.

Instytut Geofizyki PAN w ciągu ostatnich lat kierował integracją europejskich infrastruktur do badań zagrożeń antropogenicznych i przygotowaniami do powołania konsorcjum TCS AH. W uznaniu tej roli Instytutowi Geofizyki, Consortium Board TCS AH powierzył rolę instytucji wiodącej w Konsorcjum – Host Institution. Jest to jeden z niewielu przykładów kierowania przez polską instytucję badawczą fragmentem infrastruktur ESFRI: European Strategy Forum on Research Infrastructures. Dyrektorem TCS AH, od 2019 r., jest  Pan Profesor Stanisław Lasocki.

W dn. 11 marca 2021 odbyła się publiczna obrona online mgr inż. Marty Cyz.

Rozprawa doktorska mgr inż. Marty Cyz pt. Selected rock properties of the Lower Paleozoic shales from Baltic Basin based on the quantitative interpretation of the 3D wide-azimuth seismic data została przygotowana pod kierunkiem:

• Promotor: Prof. dr hab. inż. Michał Malinowski, IGF PAN
• Recenzenci: Prof. dr hab. inż. Jadwiga Jarzyna, Akademia Górniczo-Hutnicza, Dr. Gilles Bellefleur, Geological Survey of Canada.

„Celem mojej pracy doktorskiej było pokazanie, że metody sejsmiczne mogą być bardzo pomocne przy wyznaczaniu ważnych własności petrofizycznych skał będących potencjalnymi miejscami nagromadzeń gazu i ropy łupkowej (tzw. złoża węglowodorów niekonwencjonalnych) na przykładzie formacji łupkowych na Pomorzu.  Najbardziej interesującym dla mnie było zastosowanie szeregu innowacyjnych metod (m.in. inwersji geostatystycznej czy technik uczenia maszynowego) w ilościowej interpretacji sejsmicznej oraz możliwość pracy z wysokiej jakości, unikalnymi trójwymiarowymi danymi sejsmicznymi. Niemniej interesujący był także szeroki zakres prac, który podjęłam w swojej pracy (od przetwarzania danych, poprzez analizy anizotropii, wykorzystanie technik uczenia maszynowego, aż do wykorzystania inwersji geostatystycznej i stworzenie nowej metody do predykcji własności petrofizycznych na podstawie danych sejsmicznych). Pozwolił on na poszerzenie mojej wiedzy np. z dziedziny petrofizyki oraz dał wgląd w różne aspekty wykorzystania i integracji danych sejsmicznych. Badania sejsmiczne jako jedyne pozwalają nam na uzyskanie wysoko-rozdzielczej przestrzennej informacji o budowie ośrodka geologicznego, choć ich wkład w wyznaczanie parametrów skał (a nie tylko ich geometrii) jest często niedoceniany. W mojej pracy pokazałam ich możliwości w kontekście rozpoznania łupków gazonośnych, ale wypracowana przeze mnie metodyka może być zaadoptowana do innych obszarów badań. W przyszłości chciałabym się nadal zajmować wykorzystaniem oraz rozwijaniem metod sejsmicznych (z nastawieniem na techniki inwersyjne oraz uczenie maszynowe) w rozpoznaniu ośrodków geologicznych, ale odchodząc zdecydowanie od badań dotyczących złóż węglowodorów, których wykorzystanie powinniśmy ograniczać ze względu na konieczność redukcji źródeł emisji gazów cieplarnianych. Bardzo interesującą dziedziną, którą chętnie bym się zajęła w dalszej pracy naukowej, jest poszukiwanie i rozpoznawanie zasobów geotermalnych z wykorzystaniem metod sejsmicznych.”

Streszczenie rozprawy oraz recenzje są zamieszczone na stronie internetowej www.igf.edu.pl Praca znajduje się do wglądu w Sekretariacie Naukowym IGF PAN, ul. Księcia Janusza 64, 01-452 Warszawa.

Science For Clean Energy (S4CE) – Nauka dla Czystej Energii (http://science4cleanenergy.eu/), to projekt naukowy, który był realizowany w ramach programu Horyzont 2020 od września 2017r. do grudnia 2020. Zaangażował 24 europejskie instytucje i organizacje, tworzące multidyscyplinarne konsorcjum wiodących światowych ośrodków naukowych, w tym Instytut Geofizyki PAN, laboratoriów badawczych, reprezentantów przemysłu oraz sektora prywatnego. Osobą odpowiedzialną za prowadzenie i realizację projektu po stronie Instytutu Geofizyki był Pan Prof. Stanisław Lasocki z Zakładu Sejsmologii. Budżet projektu wyniósł 10 mln EUR.

Podjęte przez konsorcjum badania mieszczą się w szerokim kontekście obecnego trendu i kierunku w podejściu do wykorzystywania zasobów Ziemi, a w szczególności z faktu, że inżynieria podziemnych operacji geoenergetycznych jest niezbędna dla zrównoważonego rozwoju. Sekwestracja dwutlenku węgla oraz produkcja energii geotermalnej postrzegane są jako niezbędne działania technologiczne dające możliwość zmniejszenia udziału paliw kopalnych w energetyce oraz redukcję zawartości gazów cieplarnianych w ziemskiej atmosferze. Również, zanim energia ze źródeł odnawialnych nie będzie w całości zaspakajać potrzeb standardu życia, powinno się poświęcić uwagę technologiom wydobycia ropy i gazu.

Wymienione jak i wszelkie inne operacje podpowierzchniowe niosą nieodłącznie ryzyko środowisko­we. Identyfikacja możliwych zagrożeń, ilościowa ich analiza, określenie procedur dotyczących najlepszych praktyk, wdrożenie strategii łagodzących oraz, w razie potrzeby, metod naprawy szkód są niezbędne do odpowie­dzial­nej realizacji takich operacji. Zagadnienia te podjął projekt S4CE. W jego ramach opracowano modele i oprogramowanie służące do przewidywania, kontroli i racjonalnego zmniejszenia wspomnianego ryzyka środowiskowego. Opracowywane zostały nowe instrumenty i metody wykrywania wycieków płynów i gazu z odwiertów, nowe znaczniki umożliwiające śledzenie migracji płynów oraz identyfikację ich źródeł, a także nowe techniki instrumentalne oceny integralności cementowych obudów odwiertów. W ramach projektu modelowano i analizowano  emisje mikrosejsmiczne nieodłącznie towarzyszące operacjom podziemnym oraz oceniano związane z tą emisją zagrożenie sejsmiczne. Praktyczne aspekty wyników badań sprawdzane były na trzech poligonach testowych, na których prowadzone są przemysłowo badane działania technologiczne: CarbFix w Islandii – podziemna sekwestracja dwutlenku węgla i produkcja energii geotermalnej, United Downs Deep Geothermal Power Project w Kornwalii w Wielkiej Brytanii – głębokie otwory geotermalne i St. Gallen w Szwajcarii – odwiert gazowo-wodny. Z poligonów pochodziły również, między innymi, dane pomiarowe oraz dane technologiczne do badań w ramach projektu.

Jednym z istotnych celów projektu S4CE było również szerzenie rzetelnej wiedzy na temat rzeczywistych zagrożeń związanych z wybranymi procesami oraz wspomaganie różnych organów decyzyjnych w podejmowaniu jak najbardziej racjonalnych decyzji w oparciu o twarde dane i najnowszą wiedzę. Projekt S4CE miał za zadanie opracować techniki, plany pracy i procedury jako przykłady najlepszych praktyk, które mogą w niedalekiej przyszłości stać się stałym elementem przemysłowego pakietu usług MRV (Monitoring, Reporting and Verification). Ambicją projektu S4CE było również udoskonalenie obecnego podejścia LCA (Life Cycle Assessment) poprzez zapewnienie systematycznej metody kompilacji danych uzyskiwanych podczas monitorowania badanych operacji podziemnych. Po raz pierwszy podejście to połączyło informacje z wielu czujników. W ramach projektu opracowano gotowe do wdrożenia przemysłowego oprogramowanie służące do oceny wszystkich wskaźników oddziaływania na środowisko operacji geoenergetycznych: produkcji energii geotermalnej, konwencjonalnej i niekonwencjonalnej eksploatacji ropy i gazu, oraz składowania podziemnego CO2. 

Wykonawcy projektu S4CE prowadzili dialog ze wszystkimi interesariuszami związanymi z powyżej opisanymi procesami. Najlepsze praktyki będą również współdzielone z krajami Ameryki Północnej w ramach współpracy Unii Europejskiej z tymi krajami.

Kierowana przez Pana Prof. Stanisława Lasockiego grupa z Zakładu Sejsmologii została zaproszona do udziału w projekcie S4CE z dwóch powodów. Po pierwsze, z budżetem drugim po instytucji koordynującej, Zespół z IGF PAN odegrał wcześniej wiodącą rolę przy realizacji konsorcyjnego projektu H2020 Shale Gas Exploration and Exploation Induced Risks (SHEER), jednego z czterech projektów finansowanych przez Komisje Europejską w latach 2015-2018, zorientowanych na badanie wpływu eksploatacji gazu z łupków na środowisko. Projekt Science for Clean Energy (S4CE) kontynuował w szerszym zakresie badania podjęte we wspomnianych czterech projektach. Po drugie i ważniejsze, Zespół Sejsmologów z Instytutu Geofizyki PAN jest w światowej czołówce zespołów badających zjawiska sejsmiczne wywoływane działalnością technologiczną, czyli sejsmiczność antropogeniczną. Wyrazem wysokiej pozycji jest między innymi fakt, że IGF PAN kieruje europejskim konsorcjum 13 instytucji naukowych i przemysłowych, integrującym infrastruktury służące badaniom sejsmiczności antropogenicznej i związanych z nią zagrożeń. Konsorcjum nazwane Thematic Core Service Anthropogenic Hazard (TCS AH, www.epos-ip.org/tcs/anthropogenic-hazards ) jest jedną z dziedzinowych składowych programu European Plate Observing System (EPOS, www.epos-ip.org ) – największego europejskiego programu infrastrukturalnego w dziedzinie nauk o Ziemi. TCS AH, poprzez platformę cyfrową do wirtualnych eksperymentów IS-EPOS (https://tcs.ah-epos.eu/) połączoną z międzynarodowymi repozytoriami danych, udziela, zgodnie z Fairness Principle[1], otwartego dostępu do dużych zbiorów danych zawierających dane geofizyczne i związane z nimi dane na temat aktywności technologicznej, oraz do  wbudowanych aplikacji komputerowych służących przetwarzaniu, analizie i wizualizacji danych. Nowatorskie funkcje pracy grupowej platformy IS-EPOS umożliwiają zespołowe i interdyscyplinarne badania naukowe, przybliżają osiągnięcia naukowe społeczeństwu, służą rozpowszechnianie wiedzy i kształtowaniu polityki opartej na twardych danych oraz tworzą nowoczesne środowisko do kształcenia w zakresie zagrożeń antropogenicznych związanych z eksploatacją zasobów geologicznych. Koncepcja i prototyp platformy został opracowany przez zespół z IGF PAN wspomagany informatycznie przez Akademickie Centrum Komputerowe CYFRONET AGH.

W ramach projektu S4CE Zespół z IGF PAN podjął się realizacji dwóch zadań. W zakresie badań  naukowych rozwiązywał zagadnienia migracji fluidów w górotworze aktywnym sejsmicznie wskutek prowadzonych w nim pracom technologicznym. Uzyskano przełomowe wyniki dotyczące szczegółów fizyki pękania skał w górotworze, w który wykonywane są ciśnieniowe iniekcje fluidów oraz dotyczące zależności potencjału tworzenia takich kanałów migracyjnych od tempa zatłaczania fluidów. Opracowano ponadto metodę szczegółowej trójwymiarowej tomografii sejsmicznej, wykorzystującą rejestracje zjawisk sejsmicznych generowanych pracami technologicznymi i tzw. wirtualne sejsmometry. Prace Zespołu są publikowane w wiodących czasopismach naukowych.

Drugie zadanie należy do grupy nowoczesnych metod upowszechniania wyników i budowania społeczności wokół zagadnień podjętych w projekcie S4CE. Otworzono dla wykonawców projektu wydzieloną przestrzeń we wspomnianej wyżej platformie IS-EPOS. Przestrzeń ta służyła do wymiany danych, wyników częściowych i końcowych oraz do innych działań kolaboracyjnych konsorcjum projektu. Prócz tego konsorcjum miało możliwość skorzystania z wdrożonych na platformie, dedykowanych aplikacji komputerowych. Ważną dodatkową korzyścią z wejścia IGF PAN z platformą IS-EPOS do projektu było to, że po zakończeniu projektu wszystkie zintegrowane na platformie zasoby projektu zostały otwarte dla naukowców jak i innych zainteresowanych grup.

Udział w projekcie pozwolił również na wzajemne naukowe poznanie się z innymi, czasami tematycznie odległymi grupami badawczymi.    

---

[1] Zasady FAIR stały się kryteriami odniesienia dla promowania i oceny otwartości danych naukowych oraz dla poprawy możliwości wyszukiwania, dostępności, interoperacyjności i możliwości ponownego wykorzystania zestawów danych. Odnosi się to również do infrastruktur badawczych (RI) w stałej dziedzinie ziemskiej, których celem jest zapewnienie dostępu do danych sejsmologicznych, zniekształceń gruntu wynikających z obserwacji naziemnych i satelitarnych, map geologicznych i eksperymentów laboratoryjnych.

---

[1] Zasady FAIR stały się kryteriami odniesienia dla promowania i oceny otwartości danych naukowych oraz dla poprawy możliwości wyszukiwania, dostępności, interoperacyjności i możliwości ponownego wykorzystania zestawów danych. Odnosi się to również do infrastruktur badawczych (RI) w stałej dziedzinie ziemskiej, których celem jest zapewnienie dostępu do danych sejsmologicznych, zniekształceń gruntu wynikających z obserwacji naziemnych i satelitarnych, map geologicznych i eksperymentów laboratoryjnych.

My name is Maryam and I am from Iran. I am currently working as a data management specialist in the Institute of Geophysics, Polish Academy of Sciences. I have studied natural resources engineering in the Ferdowsi University of Mashhad, in my hometown. After completing my degree, I worked in Department of Environment and Natural Resources. The university atmosphere gradually inspired me to continue my study not only in higher levels but also abroad. I decided to join Universiti Sains Malaysia (USM) to conduct my M.Sc. in applied geophysics. I became familiar with geophysical methods such as remote sensing, resistivity, magnetic, seismic, etc., and I had the chance to apply a few of these methods to monitor environmental pollution. I published several papers based on the results of the project. Then I have been offered a position of research assistant (data officer) at the Center of Seismic Imaging, Universiti Teknologi PETRONAS, in Malaysia, for two years. Meanwhile, I attended some of national and international conferences to learn more and to make new connections in our field societies.

In 2019, along with my family, I moved to Poland, and I decided to seek a job related to my background. Considering the fact that my husband was working as a researcher at the Institute of Geophysics PAS, I  knew about the Institute very well. Since I had a previous experience with data management, moreover, I was familiar with the geophysical data and projects, hence I applied for my current position at the department of Technical Support (IT). Today, after four months working at the Institute, I strongly believe that I have learnt a lot about the new ways to manage research data, and how important it is to develop a database for efficient access and sharing the data. Here, I take this opportunity to appreciate Dr. Dorota Olszewska for all her effort to train me for this position. Finally, I encourage all researchers of IG PAS, to utilize the data portal for sharing their research data, whether publicly or privately, which will have a great impact on the future of their career.

      

Najnowszy raport IPCC stwierdza, iż aktualne zmiany hydrologiczne wynikające z degradacji kriosfery znacząco wpływają na ekosystemy lądowe i wodne w rejonach polarnych (IPCC, 2019). Obserwowane zmiany warunków klimatycznych w atlantyckim sektorze Arktyki należą do największych na świecie. Średnia dobowa temperatura powietrza odnotowana w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie wzrosła o +1.14 C/dekadę w okresie 1979-2018. Zmiany te są ponad 6 razy większe niż globalne +0.17C/dekadę. Zmianom temperatury powietrza towarzyszy zmniejszenie pokrywy śnieżnej i wzrost opadów +61.60 mm/dekadę (Osuch i Wawrzyniak 2017, Wawrzyniak i Osuch 2020). Symulacje modeli klimatycznych wskazują na progres obserwowanych zmian. Środowisko arktyczne będzie się w przyszłości bardzo różnić od tego, jakie znamy współcześnie, a charakter zmian ściśle zależy od czynników klimatycznych wpływających na bilans wodny. Prowadzone współcześnie obserwacje hydrometeorologiczne w Wysokiej Arktyce nadal są zbyt rzadkie i niekompletne. Brak też homogeniczności ciągów obserwacyjnych. Lepsze rozpoznanie warunków hydro-klimatycznych Archipelagu Svalbard oraz ich ocena są jednymi z najważniejszych potrzeb badawczych w Arktyce (SIOS KLEO; Hanssen-Bauer i in. 2019).

W odpowiedzi na te potrzeby, w projekcie planujemy kompleksowe studium bilansu wodnego w dwóch górskich zlewniach arktycznych położonych na Svalbardzie, w celu szczegółowego rozpoznania niejednorodności warunków krio-hydro-meteorologicznych oraz ich sezonowej dynamiki.

Zostanie to osiągnięte poprzez podejście interdyscyplinarne:

1. Szczegółową analizę bilansu wodnego z uwzględnieniem nowych pomiarów przepływu, opadów atmosferycznych, ewapotranspiracji, bilansu masy lodowca, pokrywy śnieżnej,wilgotności i termiki gruntu oraz poziomu wód gruntowych.

2. Opracowanie hydrometeorologicznych szeregów czasowych pozyskanych z wykorzystaniem pomiarów in-situ i teledetekcyjnych (GPR i UAV) w celu rozpoznania dynamiki procesów hydrologicznych w różnych skalach czasowych i zróżnicowanych lokalizacjach.

3. Analizy wpływu wartości dodanej nowych szeregów czasowych (parowanie, gradient opadowy, wilgotność gruntu, wody gruntowe) na wyniki symulacji modeli hydrologicznych (zmniejszenie niepewności symulacji).

Do opisu i modelowania warunków krio-hydro-geologicznych zostanie zastosowane zintegrowane podejście, które uwzględni obieg wody, transport ciepła w gruncie oraz przemiany fazowe. Sezonowe zamarzanie i rozmarzanie gruntu ma kluczowy wpływ na obieg wody w zlewni. Poprzez sezonowe zamarzanie i rozmarzanie gruntu zmieniają się właściwości filtracyjne. Grunt zamarznięty jest nieprzepuszczalny, przez co uniemożliwia infiltrację i udział wód podziemnych w generowaniu przepływu. W celu lepszego zrozumienia procesów łączących procesy hydrologiczne i wieloletnią zmarzlinę w zmiennych warunkach klimatycznych, planowane jest wykorzystanie modeli krio-hydro-geologicznych. W szczególności zostaną przeanalizowane (i) wpływ grubości warstwy czynnej na magazynowanie, drenaż i przepływ wód powierzchniowych oraz podziemnych; (ii) wpływ wód powierzchniowych, wilgotności gleby i wód gruntowych na zmienność przestrzenną i degradację wieloletniej zmarzliny; (iii) analiza zmian miąższości warstwy czynnej na reżim przepływu w przeszłości; (iv) wpływ zmienności wieloletniej zmarzliny na obieg wody w przyszłości.

W ostatnim etapie projektu zostaną opracowane projekcje hydrologiczne z wykorzystaniem zarówno modeli hydrologicznych jak i symulacji klimatycznych, w różnych skalach przestrzennych i czasowych, dostępnych w ramach inicjatywy POLAR-CORDEX. Do opracowania projekcji hydrologicznych zostaną zastosowane zarówno konceptualne, jak i fizyczne modele hydrologiczne,opisujące poszczególne komponenty bilansu wodnego, które mają wpływ na odpływ. Na podstawie wiązki projekcji zostaną wyznaczone wskaźniki hydrologiczne: sezonowość przepływu, średni roczny odpływ oraz wskaźniki związane ze zdarzeniami ekstremalnymi (susze i powodzie). Uzyskane wyniki zostaną porównane z przedstawionymi w raporcie „Climate in Svalbard 2100”, który zawiera wiele uproszczeń.

4 stycznia 2021 dr hab. inż. Jacek Kamiński otrzymał nominację profesorską.

Osią działalności prof. dr. hab. inż. Jacka Kamińskiego jest tworzenie i udoskonalanie modeli atmosfery, znajdowanie dla nich nowych, praktycznych zastosowań, które pozwalają na lepszą weryfikację wyników (m.in. z wykorzystaniem danych satelitarnych), jak również identyfikację luk w istniejącym stanie wiedzy, np. sprzężenia zwrotne w systemie klimatycznym z uwzględnieniem chemii atmosfery.

W 1980 r. ukończył studia magisterskie na Politechnice Warszawskiej, specjalność inżynieria środowiska. Pracę doktorską (Doctor of Philosophy, Earth and Space Science) obronił w 1994 r. na York University w Toronto, w Kanadzie. Habilitację w dziedzinie nauk technicznych, dyscyplina inżynierii środowiska, otrzymał w 2012 r. na Politechnice Warszawskiej.

Po podjęciu pracy zawodowej w Kanadzie, w 1981 r. prof. J. Kamiński uczestniczył w budowie eulerowskiego modelu przemian i transportu zanieczyszczeń w atmosferze ADOM (Acidified Deposition and Oxidants Model), dla skali regionalnej. Wyniki przeprowadzonego modelowania pozwoliły na wypracowanie planów poprawy stanu środowiska i wprowadzenie odpowiednich przepisów prawnych w USA i Kanadzie. W ramach pracy doktorskiej prof. J. Kamiński zbudował globalny model transportu i przemian związków chemicznych w atmosferze. Wykonał wówczas jedno z pierwszych na świecie studiów chemii i dynamiki stratosfery, w kontekście zanikającej warstwy ozonowej nad Antarktydą. Zdobyte doświadczenie i wyniki pracy doktorskiej stanowiły punkt wyjścia do dalszych badań nad dynamiką i chemią troposfery i stratosfery.

Otrzymany w 2004 r. tytuł Adjunct Professor na York University pozwolił prof. J. Kamińskiemu na aktywne zaangażowanie się w prace dydaktyczne oraz prowadzenie samodzielnych grantów badawczych. Pełnił rolę dyrektora wykonawczego (Executive Director) konsorcjum MAQNet (Multiscale Air Quality Modelling Network) i sprawował nadzór merytoryczny nad strategią budowy modelu GEM-AQ (Global Environmental Multiscale Air Quality model). Był to pierwszy na świecie globalny model dynamiki i chemii troposfery typu ‘on-line’, w który procesy przemian chemicznych i aerozoli były wbudowane w model prognozy pogody (oraz model klimatu).

Zbudowany przez prof. J. Kamińskiego system modelowania, oparty na modelu GEM-AQ, był i jest wykorzystywany w licznych projektach oraz umożliwił prof. Kamińskiemu udział w inicjatywach międzynarodowych. Ponadto model GEM-AQ był wykorzystany w 14 pracach doktorskich oraz w licznych pracach magisterskich na Politechnice Warszawskiej i na York University, w tym 4 pracach doktorskich, w których prof. Kamiński był promotorem. Prace doktorskie dotyczyły symulacji sprzężeń zwrotnych pomiędzy procesami meteorologicznymi i chemicznymi.

Od roku 2019  model GEM-AQ jest podstawą krajowego systemu modelowania jakości powietrza. Wyniki prognoz dla Indeksu Jakości Powietrza można znaleźć na stronie: https://ios.edu.pl/jakosc-powietrza. Od roku 2018 wraz z ośmioma europejskimi modelami jest częścią wiązkowej prognozy jakości powierza dla Europy w ramach Serwisu Copernicus (Copernicus Atmosphere Monitoring Service -Regional Production: https://regional.atmosphere.copernicus.eu).

Prowadzone projekty nad rozwojem i wdrożeniami modelu zaowocowały licznymi publikacjami, dokumentującymi poszczególne etapy prac (chociażby 20 publikacji z listy filadelfijskiej, opublikowane po uzyskaniu habilitacji). Część z nich opisuje oryginalne rozwiązania i zastosowania zbudowanego przez prof. Kamińskiego systemu modelowania chemii i dynamiki atmosfery. Prace te pokazują ewolucję systemu modelowania, poszerzanie spektrum zastosowań naukowych i rozbudowę grupy badawczej, w ramach szerokiej współpracy międzynarodowej.

Bieżące prace badawcze, w które prof. Kamiński jest zaangażowany, prowadzone są w IGF PAN oraz w IOŚ-PIB, i są związane z modelowaniem i analizą składu chemicznego troposfery i stratosfery. Prof. Kamiński jest naukowcem niezwykle aktywnym na arenie międzynarodowej. Jest  zaangażowany w szereg projektów związanych z zastosowaniem modeli GEM-AQ i GEM-Mars. Są to badania w dziedzinie fizyki i chemii atmosfery (Ziemi i Marsa), projektowanie instrumentów satelitarnych oraz badania odziaływania emisji antropogenicznych na środowisko. Współpracuje ministerstwami transportu USA i Kanady (US Federal Aviation Administration and Transport Canada) w ramach projektu ASCENT – the Aviation Sustainability Center (https://ascent.aero, http://partner.mit.edu)

Jest w-ce przewodniczącym grupy zadaniowej TF HTAP (Task Force on Hemispheric Transport of Air Pollution), Konwencja d/s Przenoszenia Zanieczyszczeń Atmosfery na Dalekie Odległości (CLRTAP) przy Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych. W ramach działalności grupy zadaniowej realizuje badania w zakresie transportu zanieczyszczeń na półkuli północnej z uwzględnieniem skutków regionalnych dla jakości powietrza i krótkoterminowych konsekwencji dla klimatu.

Jest członkiem zespołu kierującego budową instrumentów satelitarnych Sentinel 4 i Sentinel 5 (Mission Advisory Group) przy Europejskiej Agencji Kosmicznej.  Od roku 2010 jest członkiem zespołu badawczego projektu NOMAD (Nadir and Occultation for Mars Discovery).

W trakcie swojej pracy zawodowej prof. Kamiński angażował się w działalność organizacyjną w odniesieniu do inicjatyw i konferencji związanych z przedmiotem jego zainteresowań naukowych. Na uwagę zasługuję m.in. założenie przez prof. Kamińskiego Fundacji EkoPrognoza, której jednym z celów działania jest informowanie społeczeństwa o stanie zanieczyszczenia powietrza, poprzez realizację codziennej prognozy jakości powietrza dla Polski i Europy, publikowanej w Internecie (od 2011 r. ).

Od początku swojej kariery naukowej prof. J. Kamiński pracuje ze studentami, stawiając sobie za zadanie przekazanie im niezbędnej wiedzy związanej z naukami o atmosferze i wybranymi aspektami problematyki jakości powietrza. Działalność dydaktyczną oraz współpromotorstwo prac prowadził przede wszystkim na Uniwersytecie York w Toronto oraz w ramach wieloletniej współpracy z Wydziałem Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej. Od 2016 r. prowadzi działalność dydaktyczną w Instytucie Geofizyki PAN. Pełnił role promotora w czterech zakończonych pozytywnie postępowaniach doktorskich, bierze również udział w jednym otwartym przewodzie doktorskim.

W grudniu 2020 r., odbyły się szkolenia dotyczące Zarządzania Danymi w  IGF PAN, w związku z obowiązującym od 1 października 2020 r., Regulaminem Udostępniania Danych w IGF PAN.

Na szkoleniach zostały omówione nowe wytyczne udostępniania danych w Instytucie oraz wytyczne NCN dotyczące „open science”. Podczas spotkania zaprezentowano również Rejestr Dostępnych Danych w IGF PAN (IG PAS Data Portal) https://dataportal.igf.edu.pl – zunifikowany systemem dystrybucji danych, który służy do gromadzenia i udostępniania danych przetwarzanych w Instytucie. System ten  uwzględnia także dane z programu EPOS oraz innych repozytoriów zewnętrznych.

Dane zgromadzone w Portalu podlegają zunifikowanym zasadom dzięki specjalnie opracowanym metadanym, a użytkownicy mają możliwość sieciowego dostępu do udostępnionych im zasobów w zależności od roli użytkownika. Dzięki odpowiednio przygotowanym metadanym, dane z łatwością można wyszukać po dowolnym haśle, Zakładzie naukowym IGF PAN, oraz projekcie realizowanym w Instytucie. Portal ten także wspomaga zarządzanie danymi w ramach najnowszych projektów, które otrzymały dofinansowanie w ramach NCN. Do części przetwarzanych danych zapewniony jest już dostęp poprzez Portal, w szczególności do danych uprzednio zgromadzonych w zewnętrznych repozytoriach. Na szkoleniu został zaprezentowany Data Portal wraz z jego funkcjonalnościami, np. wizualizacje danych, a także omówiono sposób dodawania danych do Data Portalu zgodnie z przygotowaną instrukcją. Za obsługę Data Portalu odpowiada Nasz nowy Data Steward – Pani Maryamalsadat Moussavi Alashloo.

Regulamin Udostępniania Danych w IGF PAN, Data Portal oraz wszystkie dokumenty dostępne są w folderze \13. Regulacje\REGULAMIN UDOSTĘPNIANIA DANYCH W IGF PAN, Instytutowego Intranetu i zostały opracowane przez działający w zeszłym roku Zespół ds. DMP. Zespół składał się z następujących osób: Dorota Olszewska (Zakład Sejsmologii), Wojciech Czuba i Dariusz Wójcik (Zakład Sejsmicznych Badań Litosfery), Anna Łoboda (Zakład Hydrologii i Hydrodynamiki), Zakład Magnetyzmu (Tomasz Werner), Marta Cyz (Zakład Obrazowania Geofizycznego), Bartłomiej Luks (Zakład Badań Polarnych i Morskich), Aleksander Pietruczuk (Zakład Fizyki Atmosfery), Marcin Zimny (Dział Zarządzania Projektami) oraz Witold Olszewski (Dział Wsparcia Technicznego).

Już niedługo w Intranecie dostępne będą materiały ze szkolenia: prezentacje, oraz nagranie.