Słowo od Dyrekcji-Zastępca Dyrektora IGF PAN ds. naukowych, dr hab. Mariusz Majdański, prof. PAN

Odbiory aktywności naukowej za rok 2019 odbyły się w tym roku w nowej, wymuszonej pandemią formie. Po raz pierwszy, i mam nadzieję ostatni, sprawozdawaliśmy się przez zdalne połączenie wideo. Ta uciążliwa forma została natomiast nadrobiona przez bardzo dobre przygotowanie prezentujących oraz prowadzących sesje. Dodatkowo nasze odbiory nie odbywały się standardowo jako sprawozdania zakładowe (metodologiczne), ale jako sprawozdania tematyczne wokół czterech głównych kierunków badawczych IGF PAN. Tu chciałbym podziękować za świetne przygotowanie i przedstawienie tych ważnych, grupujących badania naukowe wielu osób, kierunków: Prof. Stanisławowi Lasockiemu (Anthropogenic and natural geohazard & environmental anthropopression), dr. hab. inż. Michałowi Malinowskiemu (Earth structure & georesources), Prof. Renacie Romanowicz (Climate change & polar regions), prof. Wojciechowi Dębskiemu (Geosystem Processes) oraz Prof. Markowi Lewandowskiemu który wprowadzał nas w dwa kierunki. Ta nowa forma wypadła wg mnie bardzo dobrze, jak również uzyskała uznanie wśród naszych gości z Rady Naukowej oraz Międzynarodowej Rady Doradczej.

Co ciekawe, poszczególne zakłady prezentowały swoje osiągnięcia i plany w różnych kierunkach. Szczególnie widać to w Zakładzie Obrazowania (Michał Malinowski), który zaprezentował się we wszystkich czterech kierunkach, chociaż Zakład Geofizyki Teoretycznej, pomimo osiągnięć w 2019 roku, prezentował jedynie aktywność Piotra Klejmenta w jednym bloku. Bardzo dobrze wypadło natomiast zestawienie aktywności naszych obserwatoriów przedstawione razem. 

Rok 2019 był rokiem największej liczby publikacji z listy JCR w historii IGF (94 prace). Co ważne, połowa z tych prac to artykuły w pismach najlepszych (100+ pkt.). Tak jak w latach ubiegłych, najwięcej publikuje Zakład Hydrologii i Hydrodynamiki (22 prace na 16 pracowników), a najmniej Zakłady: Geofizyki Teoretycznej (4 prace na 6 pracowników) oraz Badań Litosfery (1 praca na 9 pracowników). Liczę na ukazanie się mocnych prac szczególnie w Zakładzie Litosfery, który szczyci się największą ilością cytowań.

W roku 2019 uzyskaliśmy mniejszą liczbę nowych projektów w porównaniu do lat poprzedzających. Dla projektów naukowych finansowanie uzyskało 12 z 39 wniosków (31% sukcesu), a dla mniejszych grantów wspierających 16 z 20 wniosków (80% sukcesu). W prestiżowych konkursach uzyskaliśmy dwa projekty Sheng (Romanowicz, Malinowski), jeden Grieg (Monika Kusiak) oraz cztery Horizon 2020 (Beata Orlecka-Sikora, Agata Goździk).

Jako podsumowanie roku 2019 Dyrektor IGF przyznała dla najbardziej aktywnych naukowców nagrody (Michał Malinowski, Michael Nones, Dariusz Baranowski, Rafał Szaniawski) oraz wyróżnienia (Jacek Kamiński, Marzena Osuch, Artur Szkop). Nagrodzona została również aktywność w organizacji dydaktyki oraz uruchomienie dwóch szkół doktorskich (Piotr Głowacki, Krzysztof Kochanek, Agata Szczegielniak-Kwaśniak), oraz nasze świetne wsparcie administracyjne (Marcin Zimny, Grażyna Kłósek).

Szanowni Państwo, przed nami jeszcze pół roku 2020 oraz ostatni uwzględniany w ewaluacji rok 2021. To ostatni okres, w którym możemy postarać się o utrzymanie najwyższej kategorii naukowej. Dziękuję za dobre osiągnięcia w 2019 roku, i życzę ważnych i ciekawych badań w kolejnych latach, w wyniku których punkty i sloty wypełnią się same.

Zastępca Dyrektora IGF PAN ds. naukowych, dr hab. Mariusz Majdański, prof. PAN

Posted on

Odbiory 2019 – podsumowanie bloków tematycznych

BLOK: Earth structure & georesources

dr hab. inż Michał Malinowski, prof. PAN

Formuła zakładająca udział w odbiorach ekspertów Międzynarodowej Rady Doradczej to dobry pomysł, takie spotkania mogłyby odbywać się częściej. W przypadku bloku „Earth structure & georesources” pojawiły się cenne komentarze – m.in. dotyczące zaangażowania w zagadnienia związane z geotermią, na przykład poprzez współpracę z partnerami z GEO8. W ten sposób również nasza działalność wpisywałaby się w globalne wyzwanie i potrzeby społeczne, związane z transformacją energetyczną. W obszarze wytwarzania energii pojawiają się kolejne wyzwania i plany na przyszłość – tym razem związane nie ze źródłami odnawialnymi, ale wydobyciem surowców energetycznych. Zgodnie z raportem Geological Society of London, nadal będziemy zależni od paliw kopalnych, więc badania w tym kierunku będziemy kontynuować, ale mamy nadzieję wykorzystać wypracowane metody przy zaangażowaniu w geotermię. Obecnie to podejście dość rzadkie nawet w skali światowej, a ma szansę zoptymalizować poszukiwanie źródeł geotermalnych, jeśli będziemy w stanie określić ich własności na podstawie badań sejsmicznych. Jednym z najistotniejszych kierunków jest poszukiwanie surowców mineralnych, kluczowych dla europejskiej gospodarki. Ważna będzie kontynuacja współpracy z partnerami międzynarodowymi (tak jak np. w projekcie H2020 SMART EXPLORATION). Najbliższe plany są zatem ukierunkowane na projekty, np. w ramach ERA-MIN 2 czy EIT Raw Materials, a kierunki działań związane są z ulepszeniem metod geofizycznego poszukiwania złóż rud metali.

Chcemy też rozwinąć szerszą współpracę międzyzakładową – np. między Zakładem Obrazowania Geofizycznego, Zakładem Magnetyzmu a Zakładem Hydrologii i Hydrodynamiki w zakresie monitoringu wód podziemnych, czy też z w zakresie badania stanu wałów przeciwpowodziowych. Jeden z ekspertów z Rady Doradczej, obecny na odbiorach, ze szczególnym uznaniem przyjął działania związane z tzw. Mineral System Approach, gdzie obecność możliwych do eksploatacji surowców (na przykład złóż miedzi) jest powiązana z charakterystyką litosfery – i tu otwiera się kolejne pole do współpracy z Zakładem Magnetyzmu i Zakładem Badań Litosfery.

Formuła zakładająca udział w odbiorach ekspertów Międzynarodowej Rady Doradczej to dobry pomysł, takie spotkania mogłyby odbywać się częściej. W przypadku bloku Earth structure & georesources pojawiły się cenne komentarze – m.in. dotyczące zaangażowania w zagadnienia związane z geotermią, na przykład poprzez współprace z partnerami z GEO8. W ten sposób również nasza działalność wpisywałaby się w globalne wyzwanie i potrzeby społeczne, związane z transformacją energetyczną. W obszarze wytwarzania energii pojawiają się kolejne wyzwania i plany na przyszłość – tym razem związane nie z źródłami odnawialnymi, ale wydobyciem surowców energetycznych. Zgodnie z raportem Geological Society of London, nadal będziemy zależni od paliw kopalnych, więc badania w tym kierunku będziemy kontynuować, ale mamy nadzieję wykorzystać wypracowane metody przy zaangażowaniu w geotermię. Obecnie to podejście dość rzadkie nawet w skali światowej, a ma szansę zoptymalizować poszukiwanie źródeł geotermalnych, jeśli będziemy w stanie je charakteryzować z punktu widzenia sejsmicznego. Jednym z najważniejszych kierunków jest poszukiwanie surowców mineralnych, tak ważnych dla europejskiej konkurencyjności. Ważna będzie kontynuacja współpracy z partnerami międzynarodowymi (tak jak w np. w projekcie SMART EXPLORATION H2020). Najbliższe plany są zatem ukierunkowanie na projekty, np. w ramach ERA-MIN 2, a kierunki działania związane są pozyskiwaniem surowców (mineral exploration, raw materials).

Chcemy też rozwinąć współpracę międzyzakładową – między Zakładem Obrazowania Geofizycznego z  Zakładem Magnetyzmu w zakresie monitoringu wód podziemnych, czy też z Zakładem Hydrologii i Hydrodynamiki w zakresie badania wałów przeciwpowodziowych. Jeden z ekspertów z Rady Doradczej, obecny na odbiorach, za szczególnym uznaniem przyjął działania związane z tzw. Mineral System approach, gdzie obecność możliwych do eksploatacji surowców (na przykład miedzi)  jest wiązana z charakterystyką litosfery – i tu otwiera się kolejne pole do współpracy z Zakładem Magnetyzmu.

***

Posted on

Zapraszamy do Pokoju Spotkań Naukowych – miejsca spotkań i wymiany myśli!

Nowy Pokój Spotkań Naukowych, czyli Common Room to kreatywna przestrzeń dla naukowych spotkań, prezentacji i rożnego rodzaju dyskusji. Pokój, który nie przypomina pozostałych pomieszczeń w Instytucie – bo wypełniają go miękkie kanapy, liczne pufy, i wzorzyste, liściaste wzory – mieści się na parterze, w pokoju nr 11.
Pomysł na taką przestrzeń pojawił się w trakcie prac nad Strategią komunikacji, kiedy wskazano potrzebę stworzenia pomieszczenia socjalnego, które ułatwiłoby wymianę informacji w nieformalnej atmosferze. Przy wyposażaniu pokoju wzięliśmy pod uwagę wygodę (pojawiły się więc kanapy, pufy, nieformalna atmosfera wnętrza), wyposażenie: w pokoju znajduje się nowoczesny telewizor umożliwiający połączenie telekonferencyjne oraz wyświetlanie prezentacji, tablica magnetyczna do zapisywania wyników burzy mózgów lub przypinania ogłoszeń, a także kącik herbaciany. Stworzyliśmy również miejsce na podręczną biblioteczkę inspiracji – w zamyśle nie tylko z książkami naukowymi, ale także służącą wymianie książek lub czasopism.

Posted on